W okresie od kwietnia do września 2025 r. zrealizowaliśmy badanie, którego celem było zidentyfikowanie przyczyn niskiego zainteresowania aplikowaniem o wsparcie w wybranych naborach programu Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021–2027 (FEdKP), a także zaproponowanie działań zaradczych, które pozwolą uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.
W ramach badania zastosowano szeroki wachlarz metod:
- analizę dokumentów programowych, strategicznych i instytucjonalnych,
- 17 wywiadów pogłębionych z przedstawicielami instytucji wdrażających oraz wnioskodawcami,
- badania ankietowe CAWI/CATI z 312 respondentami:
- potencjalnymi wnioskodawcami, którzy skorzystali ze wsparcia w ramach RPO WK-P 2014-2020, i którzy mogliby być zainteresowani wsparciem w ramach FEdKP 2021-2027, ale w momencie realizacji badania nie aplikowali (208 zrealizowanych ankiet);
- wnioskodawcami FEdKP 2021-2027 z naborów, które zakwalifikowano do badania jako charakteryzujące się niskim zainteresowaniem (104 zrealizowane ankiety);
- 4 wywiady grupowe z potencjalnymi i obecnymi beneficjentami.
Analizie poddano 47 naborów, w których wartość złożonych wniosków nie przekroczyła 50% dostępnej alokacji lub nie złożono żadnego wniosku. Dominowały nabory finansowane z EFRR, dotyczące projektów infrastrukturalnych i środowiskowych, wymagających wysokiego poziomu przygotowania i znacznych nakładów inwestycyjnych. Nabory EFS+ koncentrowały się głównie na edukacji i włączeniu społecznym.
Wśród przyczyn niskiej skuteczności wskazano:
- Złożoność polityki terytorialnej i przedłużające się procesy zawierania porozumień i zatwierdzania strategii terytorialnych. Ponadto, wcześniejsza akceptacja projektów mogła osłabić motywację wnioskodawców do szybkiego składania wniosków, traktując nabory jako formalność.
- Niski potencjał aplikacyjny i rozbudowaną dokumentację, które stanowiły dla części wnioskodawców, zwłaszcza mniejszych gmin z ograniczonymi zasobami kadrowymi, barierę w przystępowaniu do naborów.
- Zewnętrzną konkurencję, ze strony programów krajowych, takich jak Polski Ład czy KPO, które zmniejszały zainteresowanie aplikowaniem w ramach FEdKP 2021-2027. Programy te oferują prostsze procedury, szybszą ocenę wniosków i często nie wymagają wkładu własnego, co jest atrakcyjne dla wnioskodawców.
- Niedopasowanie wsparcia w obszarze edukacji. W realiach wdrożeniowych okazało się, że popyt na tworzenie nowych miejsc przedszkolnych spotkało się z ograniczonym zainteresowaniem, a dostępność miejsc w przedszkolach osiągnęła już poziom, który w dużej mierze zaspokaja potrzeby lokalnych społeczności. Priorytetem stała się modernizacja istniejących placówek.
Proponowane zmiany i usprawnienia w odniesieniu do przyszłej perspektywy to m.in.:
- Wyłączenie przez IZ wsparcia dotyczącego rozwoju przedsiębiorczości / infrastruktury biznesowej z polityki terytorialnej.
- Wprowadzenie przez IZ obowiązku stosowania przez partnerstwa kryterium „gotowości technicznej/ realizacyjnej” już na etapie wczesnego identyfikowania projektów.
- Lepsze planowanie naborów w czasie, unikając ich kumulacji.
- Więcej bardziej proaktywnych i zróżnicowanych kanałów komunikacji z potencjalnymi wnioskodawcami (newslettery, powiadomienia SMS, social media).
- Usprawnienie procesu tworzenia odpowiedzi na pytania wnioskodawców oraz publikacji Q&A, a także stworzenie repozytorium pytań i odpowiedzi.
Pełne wnioski wynikające z badania dostępne są pod poniższym linkiem:
📎 Link do raportu: https://funduszeue.kujawsko-pomorskie.pl/raporty/ocena-zainteresowania-naborami-fedkp-2021-2027/